De geboorte van je kindje is een van de meest bijzondere gebeurtenissen in je leven. Temidden van alle emoties, kraambezoek en slapeloze nachten, is er ook een belangrijke administratieve taak die wacht: de geboorteaangifte. Met deze aangifte wordt je kind officieel geregistreerd als Nederlandse burger en krijgt het een geboorteakte. In deze gids leggen we stap voor stap uit wat je moet weten over de geboorteaangifte in Nederland.
Wanneer moet je geboorteaangifte doen?
Na de geboorte van je kind heb je een beperkte tijd om aangifte te doen. Dit moet binnen drie werkdagen na de geboorte gebeuren. De dag van de geboorte telt hierbij niet mee. Valt het einde van deze periode in het weekend of op een feestdag? Dan mag je de aangifte nog op de eerstvolgende werkdag doen.
Voorbeeld:
- Je kindje wordt geboren op maandag: je hebt tot en met donderdag de tijd.
- Je kindje wordt geboren op vrijdag: je hebt tot en met woensdag de tijd (weekend telt niet mee).
Tip: Kun je door omstandigheden niet binnen drie werkdagen aangifte doen? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de gemeente. In sommige gevallen kunnen zij een uitzondering maken of je helpen met een oplossing.
Waar doe je geboorteaangifte?
De aangifte moet worden gedaan bij de gemeente waar je kind geboren is, niet per se de gemeente waar je woont. Dit is een belangrijk detail om te onthouden als je kind in een ziekenhuis in een andere gemeente is geboren.
Je kunt bij de meeste gemeenten op verschillende manieren aangifte doen:
- Op het gemeentehuis: De traditionele manier is om persoonlijk naar het gemeentehuis te gaan. Hiervoor moet je meestal een afspraak maken.
- In het ziekenhuis: Sommige ziekenhuizen hebben een loket waar je direct aangifte kunt doen. Vraag bij het ziekenhuis na of deze service wordt aangeboden.
- Digitaal: Bij enkele gemeenten is het mogelijk om digitaal aangifte te doen met je DigiD. Deze optie is echter nog niet overal beschikbaar.
Het is altijd verstandig om vooraf te controleren welke mogelijkheden jouw gemeente biedt en of je een afspraak moet maken.
Wie mag geboorteaangifte doen?
Niet iedereen mag zomaar aangifte doen van een geboorte. De wet bepaalt wie hiervoor bevoegd is:
- De vader of moeder van het kind (als zij getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben)
- De moeder als zij niet getrouwd is
- De vader/duomoeder die het kind heeft erkend
- Iemand die bij de bevalling aanwezig was, zoals een verloskundige (met een schriftelijke verklaring)
- De bewoner van het huis waar de bevalling plaatsvond
- De bestuurder van de instelling waar de bevalling plaatsvond
In de praktijk doet meestal een van de ouders aangifte, vaak de vader of partner terwijl de moeder nog aan het herstellen is.
Welke documenten heb je nodig?
Om de aangifte soepel te laten verlopen, is het belangrijk dat je de juiste documenten meeneemt. Zorg dat je het volgende bij je hebt:
- Geldig identiteitsbewijs van degene die aangifte doet (paspoort, identiteitskaart of rijbewijs)
- Geboorteverklaring van de verloskundige of arts die bij de bevalling heeft geholpen
- Als je niet getrouwd bent en het kind is erkend: de akte van erkenning
- In sommige gemeenten: je trouwboekje (hoewel dit niet meer verplicht is)
Het is altijd verstandig om vooraf bij de gemeente te informeren of er nog andere documenten nodig zijn.
Wat gebeurt er tijdens de geboorteaangifte?
Het proces van de geboorteaangifte is vrij eenvoudig, maar wel een bijzonder moment. Hier is wat je kunt verwachten:
- Ontvangst: Je wordt ontvangen door een ambtenaar van de burgerlijke stand.
- Gegevens doorgeven: Je geeft de volgende informatie door:
- Voornamen van het kind (let op: deze kunnen later niet meer worden gewijzigd)
- Achternaam van het kind (volgens de naamskeuze die eventueel al vóór de geboorte is vastgelegd)
- Geboortedatum en tijdstip van de geboorte
- Geboorteplaats
- Geslacht van het kind
- Verificatie: De ambtenaar controleert je gegevens en documentatie.
- Registratie: De gegevens worden officieel geregistreerd in de Basisregistratie Personen (BRP).
- Geboorteakte: Er wordt een geboorteakte opgemaakt. Dit is een officieel document dat de geboorte van je kind bevestigt.
- Uittreksels: Je krijgt meestal direct een uittreksel van de geboorteakte mee. Hiermee kun je andere zaken regelen, zoals kinderbijslag.
Het hele proces duurt meestal maar 15 tot 30 minuten.
De naam van je kind
Een van de belangrijkste onderdelen van de geboorteaangifte is het opgeven van de naam van je kind. Hier zijn enkele belangrijke punten om rekening mee te houden:
Voornamen:
- Je mag je kind meerdere voornamen geven.
- Er zijn in Nederland geen specifieke beperkingen voor het aantal voornamen.
- De voornamen mogen niet ongepast zijn of lijken op bestaande achternamen.
- De voornamen kunnen na de aangifte niet meer worden gewijzigd (tenzij via een kostbare juridische procedure).
Achternaam:
- Als ouders getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, kunnen zij kiezen of het kind de achternaam van de vader/duomoeder of van de moeder krijgt.
- Deze keuze moet bij het eerste kind worden gemaakt en geldt dan automatisch voor alle volgende kinderen in het gezin.
- Als ouders niet getrouwd zijn, krijgt het kind automatisch de achternaam van de moeder, tenzij het kind is erkend én er een akte van naamskeuze is opgemaakt.
Tip: Denk goed na over de naam van je kind, vooral over de spelling. Check de gegevens op de geboorteakte zorgvuldig voordat je deze ondertekent!
Na de geboorteaangifte: Wat moet je regelen?
Na de geboorteaangifte zijn er nog enkele belangrijke zaken die je moet regelen:
- Zorgverzekering: Meld je kind binnen vier maanden aan bij je zorgverzekeraar. Tot die tijd is je kind automatisch meeverzekerd.
- Kinderbijslag: Vraag kinderbijslag aan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dit kan binnen drie maanden na de geboorte met terugwerkende kracht.
- Erkenning: Als je niet getrouwd bent en dit nog niet vóór de geboorte hebt geregeld, kan de biologische vader/duomoeder het kind alsnog erkennen.
- Paspoort of identiteitskaart: Als je van plan bent om met je kind naar het buitenland te reizen, heb je een paspoort of identiteitskaart nodig.
- Testament en voogdij: Overweeg om je testament aan te passen en voogdij te regelen voor het geval beide ouders komen te overlijden.
Bijzondere situaties
Geboorte in het buitenland
Als je kind in het buitenland wordt geboren, gelden er andere regels. Je moet dan aangifte doen volgens de regels van het land waar het kind geboren is. Daarna moet je de geboorte registreren bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. Als je terugkeert naar Nederland, moet je je ook melden bij je gemeente.
Thuisbevalling
Bij een thuisbevalling is de procedure hetzelfde. Je hebt nog steeds een geboorteverklaring van je verloskundige nodig en moet binnen drie werkdagen aangifte doen bij de gemeente.
Te laat met aangifte
Als je te laat bent met de aangifte, kan de gemeente een proces-verbaal opmaken. In sommige gevallen kan dit leiden tot een boete. Het is daarom belangrijk om de termijn goed in de gaten te houden.
Kosten van de geboorteaangifte
De geboorteaangifte zelf is gratis. Je betaalt wel voor uittreksels van de geboorteakte als je er meer nodig hebt dan het standaard exemplaar dat je bij de aangifte krijgt. De kosten hiervoor verschillen per gemeente, maar liggen meestal tussen €10 en €20 per uittreksel.
Noodzakelijke administratieve stap
De geboorteaangifte is een belangrijke administratieve stap na de geboorte van je kind. Hoewel het misschien niet het meest spannende onderdeel is van het ouderschap, is het wel een officieel moment waarop je kind wordt erkend als burger. Met de juiste voorbereiding en documenten verloopt de aangifte meestal soepel en snel.
Geniet vooral van deze bijzondere periode met je pasgeboren kind. De administratieve zaken zijn belangrijk, maar het zijn de liefdevolle momenten met je kindje die je het meest zullen bijblijven.
Veelgestelde vragen over geboorteaangifte
Als ouders het niet eens kunnen worden over de naam, kan de ambtenaar van de burgerlijke stand beslissen dat één van de ouders de keuze mag maken. In het uiterste geval kan de rechter worden ingeschakeld.
In bijzondere omstandigheden, zoals wanneer een kind in het ziekenhuis moet blijven, kan de gemeente soms een uitzondering maken op de termijn van drie werkdagen. Neem in zo’n geval zo snel mogelijk contact op met de gemeente.
Nee, dat is niet verplicht. Vaak doet de vader of partner aangifte terwijl de moeder thuis herstelt van de bevalling.
Voornamen kunnen na de aangifte alleen nog worden gewijzigd via een juridische procedure bij de rechtbank. Dit is een kostbaar en tijdrovend proces. Voor de achternaam gelden specifieke regels en termijnen waarbinnen wijziging mogelijk is.
Bij sommige gemeenten is het mogelijk om digitaal aangifte te doen met je DigiD. Controleer bij je eigen gemeente of deze mogelijkheid wordt aangeboden.
Geef een reactie