Gefeliciteerd met je zwangerschap! Terwijl je je voorbereidt op de komst van je kleintje, is het belangrijk om goed te begrijpen hoe zwangerschapsverlof in Nederland geregeld is. Of je nu in loondienst werkt of als zelfstandige onderneemt, een goede voorbereiding zorgt ervoor dat je zorgeloos kunt genieten van die bijzondere eerste periode met je baby.
Wij begrijpen dat het regelen van je verlof soms overweldigend kan zijn. Daarom hebben we deze complete gids samengesteld die alle aspecten van het zwangerschapsverlof behandelt.
Wat is zwangerschapsverlof precies?
Zwangerschapsverlof (officieel: zwangerschaps- en bevallingsverlof) is een wettelijk recht voor alle werkende moeders in Nederland. Het bestaat uit twee delen:
- Zwangerschapsverlof: de periode vóór de bevalling
- Bevallingsverlof: de periode na de bevalling
Samen vormen deze het totale verlof dat je krijgt rond de geboorte van je kind. Tijdens deze periode ontvang je een uitkering die meestal gelijk is aan je normale salaris.
Wanneer begint zwangerschapsverlof?
Een veelgestelde vraag is: wanneer begint zwangerschapsverlof eigenlijk? Je kunt in Nederland vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof gaan, maar je mag ook kiezen om later te starten, tot minimaal 4 weken voor je uitgerekende datum.
Het is belangrijk om te weten dat de startdatum van je verlof flexibel is, maar dat je verplicht bent om uiterlijk 4 weken voor je uitgerekende datum te stoppen met werken. Dit is wettelijk vastgelegd om jouw gezondheid en die van je baby te beschermen.
Zwangerschapsverlof aanvragen: zo doe je dat
Om je zwangerschapsverlof aan te vragen, volg je deze stappen:
- Vraag een zwangerschapsverklaring aan bij je verloskundige of gynaecoloog
- Informeer je werkgever uiterlijk 3 weken voordat je met verlof wilt gaan
- Je werkgever regelt de aanvraag van je uitkering bij het UWV
- Bewaar kopieën van alle documenten voor je eigen administratie
Tip: Maak tijdig een afspraak met je leidinggevende om je verlof te bespreken. Zo kun je ook meteen praktische zaken regelen zoals overdracht van werkzaamheden.
Hoe lang duurt zwangerschapsverlof?
In Nederland heb je recht op in totaal 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Hoe lang je zwangerschapsverlof duurt vóór de bevalling hangt af van wanneer je start:
- Als je 6 weken voor de uitgerekende datum start: 6 weken zwangerschapsverlof
- Als je 4 weken voor de uitgerekende datum start: 4 weken zwangerschapsverlof
Het bevallingsverlof na de geboorte duurt minimaal 10 weken, ongeacht wanneer je bent bevallen. Bevalt je eerder dan verwacht? Dan worden de dagen die je ‘mist’ van je zwangerschapsverlof automatisch bij je bevallingsverlof opgeteld. Bevalt je later? Dan blijft je bevallingsverlof gewoon 10 weken, maar wordt je totale verlofperiode dus langer.
Flexibel bevallingsverlof
Sinds 2015 is het mogelijk om het bevallingsverlof flexibel op te nemen. Je kunt ervoor kiezen om het laatste deel van je bevallingsverlof (vanaf 6 weken na de bevalling) te spreiden over een periode van maximaal 30 weken. Dit geeft je meer vrijheid om je verlof aan te passen aan jouw persoonlijke situatie.
Let op: Je moet de aanvraag voor flexibel bevallingsverlof uiterlijk drie weken na je bevalling indienen bij je werkgever.
Zwangerschapsverlof voor zelfstandigen (zzp’ers)
Ben je zzp’er of zelfstandig ondernemer? Ook dan heb je in Nederland recht op een zwangerschapsuitkering! De regeling voor zelfstandigen heet de ZEZ-uitkering (Zelfstandige en Zwanger).
Hoe zit het als je zzp’er bent?
Als zzp’er gelden dezelfde verlofperiodes als voor werknemers in loondienst: je kunt 6 tot 4 weken voor je uitgerekende datum stoppen met werken en hebt recht op in totaal 16 weken verlof.
Het grote verschil is dat je zelf de uitkering moet aanvragen bij het UWV, en dat de hoogte van je uitkering anders wordt berekend:
- Je krijgt maximaal het minimumloon (afhankelijk van je gewerkte uren)
- Als je winst lager was dan het minimumloon, wordt de uitkering gebaseerd op je werkelijke inkomen
ZEZ-uitkering aanvragen
Om als zzp’er je zwangerschapsuitkering aan te vragen:
- Vraag een zwangerschapsverklaring aan bij je verloskundige of gynaecoloog
- Dien je aanvraag in bij het UWV tussen de 20e zwangerschapsweek en uiterlijk 2 weken voor de startdatum van je verlof
- Zorg dat je ingeschreven staat als zelfstandige bij de Kamer van Koophandel
- Bereid je voor op de vraag hoeveel uren je werkt als zelfstandige
Belangrijk: Je moet in het jaar voorafgaand aan je verlof minimaal 1225 uur hebben gewerkt als zelfstandige om in aanmerking te komen voor de volledige uitkering.
Combinatie loondienst en zzp
Werk je zowel in loondienst als voor jezelf? Dan heb je mogelijk recht op beide regelingen. Je werkgever regelt het verlof voor je dienstverband, en voor je werk als zelfstandige vraag je zelf de ZEZ-uitkering aan.
Hoe zit het met je inkomen tijdens zwangerschapsverlof?
Tijdens je zwangerschapsverlof ontvang je een uitkering ter hoogte van je salaris, met een maximum van het dagloon (€ 256,54 per dag in 2025). Voor de meeste mensen betekent dit dat ze hun volledige salaris doorbetaald krijgen.
Je werkgever vraagt de uitkering aan bij het UWV en betaalt jou vervolgens door. In sommige cao’s zijn aanvullende regelingen opgenomen waardoor je misschien zelfs meer dan 100% van je salaris ontvangt.
Checklists voor aanstaande ouders
Om je goed voor te bereiden op je zwangerschapsverlof, hebben we twee handige checklists samengesteld:
Voor werknemers in loondienst:
- Bereken je uitgerekende datum met je verloskundige
- Bepaal wanneer je met verlof wilt gaan (tussen 6 en 4 weken voor de uitgerekende datum)
- Vraag een zwangerschapsverklaring aan
- Informeer je werkgever minimaal 3 weken van tevoren
- Maak afspraken over je terugkeer na je verlof
- Plan de overdracht van je werkzaamheden
Voor zzp’ers:
- Bereken je uitgerekende datum met je verloskundige
- Vraag een zwangerschapsverklaring aan
- Dien je aanvraag in bij het UWV (tussen 20 weken zwangerschap en 2 weken voor verlof)
- Verzamel bewijzen van je werkzaamheden als zelfstandige
- Informeer je klanten over je afwezigheid
- Regel eventuele vervanging
Veelgestelde vragen over zwangerschapsverlof
Kan mijn partner ook verlof krijgen?
Ja! Partners hebben recht op geboorteverlof van één werkweek (volledig doorbetaald) direct na de bevalling. Daarnaast kunnen partners sinds 2019 aanvullend ouderschapsverlof opnemen van maximaal 5 weken, tegen 70% van het salaris.
Als je ziek wordt door je zwangerschap, worden deze ziektedagen niet afgetrokken van je zwangerschapsverlof. Je valt dan onder het normale ziekteverzuim, maar je werkgever mag dit niet meetellen voor de normale ziekteperiode van twee jaar.
Naast het zwangerschapsverlof heb je ook recht op ouderschapsverlof. Dit is onbetaald verlof (tenzij anders bepaald in je cao) voor maximaal 26 keer je wekelijkse arbeidsduur, op te nemen tot je kind 8 jaar is.
Tijdens de verplichte 4 weken voor en de eerste 6 weken na je bevalling mag je niet werken. Daarna kun je, in overleg met je werkgever, gedeeltelijk aan het werk gaan. Dit heeft echter wel invloed op de hoogte van je uitkering.
Voorbereiden
Zwangerschapsverlof is een bijzondere tijd waarin je je kunt voorbereiden op het ouderschap en kunt genieten van de eerste (kraam)periode met je baby. Door je goed te informeren over je rechten en plichten, kun je zorgeloos van deze tijd genieten.
Geef een reactie